کار در آلمان

کشور آلمان یک انتخاب عالی برای مهاجرانی است که به دنبال ترفیع شغلی هستند! شما حتی اگر شهروند اتحادیه اروپا نباشید؛ میتوانید در آلمان زندگی و کار کنید. البته برای قانونی زندگی کردن و کار در آلمان باید مجوز کار و اقامت آلمانی داشته باشید.البته نیازی به درخواست جداگانه برای مجوز کار آلمان ندارید؛ هر دوی آنها را از طریق ثبت درخواست در دفتر مهاجرت آلمان (Ausländerbehörde) دریافت می‌کنید. اکثر نیروهای کار غیر اتحادیه اروپا هم باید ویزای کار از سفارت یا کنسولگری آلمان در کشور خود دریافت کنند.

دسته بندی های مجوز کار در آلمان

مجوز کار آلمان را می‌توان بر اساس مهارت و نوع استخدام شما به انواع مختلفی تقسیم کرد:

مجوز کار عمومی: شما می‌توانید برای این نوع مجوز کار در آلمان درخواست دهید اگر شغلی را در آلمان پیدا کرده‌اید که هیچ شهروند اتحادیه اروپایی برای آن مناسب نبوده است؛ شما نیازی به داشتن مهارت‌های فوق العاده ندارید و فقط باید صلاحیت لازم برای انجام این شغل را داشته باشید.

مجوز کار برای کارگران با مهارت: شما می توانید برای این نوع مجوز کار هم درخواست دهید. البته باید یک نیروی کار بسیار ماهر، با تجربه و دارای درآمد بالا باشید.

کارت آبی اتحادیه اروپا برای کار در آلمان : اگر درآمد سالیانه شما حداقل ۵۶،۴۰۰ یورو باشد؛ می‌توانید برای کارت آبی اتحادیه اروپا هم درخواست دهید. البته حداقل درآمد تا ۴۳،۹۹۲ یورو در سال هم برای برخی از مشاغل خاص و کم درآمد قابل قبول است.

مجوز کار برای کارآفرینان: اگر کارآفرین یا یک فرد خود اشتغال هستید و می‌توانید ثابت کنید مشتریان زیادی دارید؛ باید برای این نوع مجوز درخواست دهید.

نیروهای کار خارجی واجد شرایط در آلمان

هر کسی که در آلمان شغلی پیدا کند؛ می‌تواند برای دریافت مجوز کار آلمانی هم درخواست دهد. اما فرآیند و الزامات درخواست با توجه به کشوری که از آنجا می‌آید؛ متفاوت خواهد بود. به طور کلی ۳ گروه نیروی کار وجود دارد؛ که با توجه به کشور تابعیت آنها این گروه بندی انجام می‌شود.

۱. اتباع کشورهای عضو اتحادیه اروپا/اتباع کشورهای اروپایی آزاد/سوئیس

نیروهای کار عضو اتحادیه اروپا، سوئیس، لیختن‌اشتاین، نروژ یا ایسلند، سوئیس، لیختن‌اشتاین، نروژ یا ایسلند، نیازی به ارائه درخواست برای ویزا یا مجوز کار در آلمان ندارند. تنها کاری که باید این افراد انجام بدهند؛ ثبت اقامت خود در کشور آلمان است. صورتی که قصد دارید بیش از سه ماه در این کشور بمانید؛ میتوانید مشغول به کار هم بشوید. برای ثبت اقامت خود، باید به دفتر ثبت اقامت محلی (Einwohnermeldeamt) یا دفتر مهاجرت (Ausländerbehörde) مراجعه کنید.

۲. اتباع آمریکا، کانادا، استرالیا، زلاند نو، اسرائیل، ژاپن یا کره جنوبی

اتباع آمریکا، کانادا، استرالیا، زلاند نو، اسرائیل، ژاپن یا کره جنوبی می‌توانند به آلمان بروند و کار پیدا کنند. سپس این افراد امکان دریافت مجوز کار و اقامت را مستقیماً از دفتر مهاجرت (Ausländerbehörde) خواهند داشت. همچنین این افراد نیازی به دریافت ویزای ورود برای اشتغال، از سفارت آلمان در کشور مبدأ خود ندارند.

۳. متقاضیان دیگر و اتباع خارج از کشورهای عضو اتحادیه اروپا

اگر از کشوری خارج از اتحادیه اروپا هستید؛ (بجز آمریکا، کانادا، استرالیا، نیوزلند، اسرائیل، ژاپن یا کره جنوبی) درخواست مجوز کار کمی پیچیده‌تر است. شما باید به ترتیب:
۱. شغلی پیدا کنید.
۲. با هدف استخدام، یک ویزای ورود به آلمان از سفارت آلمان دریافت کنید.
۳. به آلمان سفر کنید و در دفتر مهاجرت (Ausländerbehörde) برای مجوز کار و اقامت درخواست دهید.
همچنین، شما می توانید:

۱. برای گشت و گذار و جستجوی کار در آلمان ویزای جستجوی کار بدست آورید.
2. شغل پیدا کنید.
3. درخواست مجوز کار و اقامت خود را به دفتر مهاجرت (Ausländerbehörde) تقدیم کنید.

اما کاری که نمی‌توانید انجام دهید ورود به آلمان با یک ویزا شنگن یا از طریق سایر ویزا‌ها برای تقدیم درخواست مجوز کار است. اینگونه درخواست شما به طور فوری رد خواهد شد. در واقع شما باید به مقامات اداره مهاجرت ثابت کنید که با هدف استخدام و نه گردشگری به آلمان وارد شده‌اید.

درخواست ویزا در سفارت آلمان

شما می توانید برای دریافت ویزای استخدام یا ویزای جستجوی کار در آلمان درخواست دهید. نوع ویزایی که برای آن درخواست می‌دهید؛ به وجود داشتن یا عدم وجود پیشنهاد شغلی بستگی دارد:

• شما در صورتی درخواست ویزای استخدام را می‌دهید که از یک شرکت در آلمان پیشنهاد شغلی دریافت کرده باشید و اینگونه میتوانید وارد کشور شده و پروانه کار و اقامت را دریافت کنید.
• شما در صورتی باید درخواست ویزای جستجو کار را بدهید که بخواهید به آلمان بروید و کار پیدا کنید. این ویزا برای شش ماه معتبر است؛ در طول این مدت شما باید برای یافتن شغل فعالیت کنید. پس از یافتن شغل، می‌توانید درخواست خود برای مجوز کار و اقامت را ارائه دهید.

ویزای استخدام و ویزای جستجو کار به عنوان ویزاهای بلندمدت شناخته می‌شوند. شما نیاز به دریافت یکی از این ویزاها دارید تا بتوانید قانونا به آلمان وارد شده و به سفارت اعلام کنید که برای فعالیت و کار در آلمان سفر می کنید. همچنین قبل از انقضای ویزا، باید درخواست پروانه اقامت را ارسال کنید.تقریباً همه افراد باید برای دریافت ویزای استخدام یا جستجوی کار به سفارت یا کنسولگری آلمان در کشور مبدأ خود درخواست دهند.شما تنها در صورتی از ارائه درخواست برای ویزا معاف خواهید بود که شهروند ایالات متحده آمریکا، استرالیا، کانادا، اسرائیل، ژاپن، زلاند نو، سوئیس یا کره جنوبی باشید. در این صورت، شما می توانید به آلمان وارد شوید؛ کار پیدا کنید و درخواست خود را برای پروانه کار را بدون نیاز به ویزای ورود ارائه دهید.

درخواست مجوز کار و اقامت آلمانی

باید بلافاصله پس از ورود به آلمان درimmigr  (Ausländerbehörde)، برای کار و اقامت و یک مجوز درخواست دهید. بیشتر افراد همچنین نیاز به دریافت ویزای اقامت از سفارت آلمان برای ورود به این کشور دارند. فرآیند درخواست ویزا به شرح زیر است:

• از سفارت آلمان مجوز کار یا ویزای جستجوی کار دریافت کنید.
• آدرس اقامت خود را در دفتر ثبت شهروندان محلی (Bürgeramt) ثبت کنید.
• بیمه سلامتی بگیرید.
• یک وقت ملاقات در Ausländerbehörde بگیرید.
• اسناد مورد نیاز را جمع آوری کنید.
• درخواست مجوز کار و اقامت را به Ausländerbehörde تحویل دهید.

ثبت آدرس زندگی شما در آلمان

با یافتن محل اقامت در آلمان و اسباب کشی، شما باید به دفتر ثبت نام
محلی (Bürgeramt) بروید و آدرس خود را در آنجا ثبت کنید. مراحل این فرآیند به شرح زیر است:

با دفتر Bürgeramt محلی تماس بگیرید و وقت ملاقاتی را ترتیب دهید. اگر مطمئن نیستید که آنجا کجاست یا چگونه با آن تماس برقرار کنید؛ به سادگی عبارت “Bürgeramt + نام شهر خود” را به صورت آنلایت آنلاین جستجو کنید. سپس فرم ثبت نام را تکمیل کنید. شما می توانید فرم را در قالب یک کپی فیزیکی در Bürgeramt بگیرید یا آن را دانلود کنید.

– سپس این اسناد را آماده کنید:

• قرارداد اجاره
• دریافت تأییدیه از مالک محل اقامت خود
• پاسپورت شما

این مدارک را در روز ملاقات خود به Bürgeramt تحویل دهید. سپس سند ثبت اقامت خود (Meldebescheinigung) را دریافت کنید. شما به این سند وقتی میخواهید در Ausländerbehörde برای درخواست مجوز کار و اقامت درخواست بدهید؛ نیاز خواهید داشت. به طور معمول شما این سند را  همان روزی که درخواست بدهید؛ دریافت خواهید کرد.

۳. دریافت بیمه سلامت

با دریافت مجوز اقامت برای کار، شما می‌توانید در سازمان بیمه سلامت کاری آلمان ثبت نام کنید. با این حال، هنگام ارسال درخواست کار هم نیاز به نوعی بیمه خواهید داشت. به دلیل اینکه بیمه‌های عمومی احتمالا قبول نمی‌کنند که شما را تحت پوشش قرار دهند؛ اگر هنوز مجوز اقامت رسمی ندارید؛ بهترین گزینه شما در این زمان ثبت نام بیمه در یک شرکت خصوصی است.سپس با تأیید درخواست اقامت و کار شما، واجد شرایط عضویت در طرح بیمه سلامت عمومی خواهید بود.

۴. ثبت نام در Ausländerbehörde

بعد از ثبت آدرس خود و دریافت بیمه سلامت، شما باید قرار ملاقاتی در دفتر مهاجرت آلمان (Ausländerbehörde) بگذارید. نمایندگی‌های Ausländerbehörde در مناطق مختلف کشور آلمان وجود دارند؛ بنابراین فقط وب سایت دفتری را که باید بروید پیدا کنید و دستورالعمل تعیین قرار ملاقات و دریافت نوبت را دنبال کنید.به عنوان مثال، اگر در برلین ساکن هستید، می توانید یک قرار ملاقات با Ausländerbehörde در این شهر دریافت کنید.پس از رزرو یک قرار ملاقات، به طور معمول یک ایمیل تأییدیه دریافت خواهید کرد که شامل تاریخ و ساعت قرار ملاقات، آدرس و همچنین شماره قرار ملاقات است.گاهی اوقات هم می‌توانید به صورت مستقیم به دفتر بروید (بدون قرار ملاقات) و صف بایستید و یک شماره نوبت دریافت کنید. اما بیشتر دفاتر مهاجرت آلمان این گزینه را پس از شیوع ویروس کرونا لغو کرده اند. احتمالاً نیاز خواهید داشت تا یک قرار ملاقات آنلاین بگیرید.

جمع آوری مدارک مورد نیاز برای اخذ اجازه اقامت برای کار

مدارکی که در زمان درخواست و برای دريافت مجوز اقامت کاری در آلمان نیاز دارید شامل موارد زیر هستند:

• پاسپورت شما
• عکس‌های سایز پاسپورت(عکس‌ها باید طبق دستورالعمل‌های عکس ویزای ICAO باشند.)
• فرم درخواست مجوز اقامت. به زبان آلمانی: Antrag auf Erteilung eines Aufenthaltstitels.
• فرم استخدام. این فرم به عنوان Erklärung zum Beschäftigungsverhältnis شناخته می‌شود و باید توسط کارفرمای شما تکمیل شود. شما می‌توانید آن را در وبسایت آژانس فدرال کار آلمان (فرم به زبان آلمانی است) پیدا کنید.
• قرارداد کار یا پیشنهاد کار(این قرارداد باید سمت شما، مدت استخدام و همچنین حقوق شما را مشخص کند.)
• گواهی ثبت نام (Meldebescheinigung)
• قرارداد اجاره مسکن همراه با نامه تایید سکونت شما از مالک خانه
• مدرک دانشگاه یا کالج شما(نسخه اصلی)
• مدرک بیمه سلامتی (اگر شما بیمه عمومی دارید؛ کارت بیمه سلامتی الکترونیکی و تأییدیه بیمه سلامتی را ارائه دهید. اگر بیمه خصوصی دارید، باید یک گواهی از تأمین کننده بیمه سلامتی خود ارائه کنید که اثبات می‌کند که شما کارمزد خود را پرداخت کرده‌اید و جزئیات بیمه شما را ذکر کند.)
• گواهی بانکی
• شرح نامه (در این نامه باید دلیلی را که برای کار درخواست می‌دهید را بیان کنید و معرفی کاملی از خودتان ارائه دهید.)
• هر گونه مدرک مورد نیاز دیگری که Ausländerbehörde ممکن است درخواست کند.

بیمه سلامت کارمندان در آلمان

به طور کلی در کشور آلمان دو نوع بیمه سلامت وجود دارد: عمومی و خصوصی. اگر در آلمان استخدام شده و کمتر از ۶۰٬۷۵۰ یورو در سال ( ۵٬۰۶۳ یورو در ماه) درآمد داشته باشید؛ بر اساس قانون ملزم هستید تا در یک طرح بیمه سلامت عمومی ثبت نام کنید (از این رو به این طرح “بیمه قانونی” هم می‌گویند). این گونه هر ماه ۱۴٫۶٪ از حقوق خالص شما به عنوان مشارکت در بیمه سلامت شما کسر می‌شود؛ در واقع شما نصف مبلغ این بیمه را می‌پردازید و این در حالی است که کارفرمای شما نصف دیگر را پرداخت می‌کند.اگر بیش از ۶۰٬۷۵۰ یورو در سال کسب درآمد کنید، مجاز هستید از بیمه قانونی صرف نظر کرده و به جای آن یک طرح بیمه سلامت خصوصی را بگیرید. معمولا کارگران جوان، تنها، سالم و با درآمد بالا این گزینه را ترجیح می‌دهند. ترجیح آن‌ها به این دلیل است که می‌توانند؛ یک طرح بیمه سلامت خصوصی را پیدا کنند که هزینه آن کمتر از طرح عمومی باشد.

مالیات‌ پرداختی نیروهای کار خارجی

بعد از دریافت مجوز کار در آلمان و شروع به کار، شما باید مالیات درآمد خود را پرداخت کنید. نرخ مالیات درآمد در آلمان از ۱۴٪ تا حداکثر ۴۵٪ است و بر اساس درآمد شما محاسبه می‌شود؛ اگر کمتر از ۹٬۷۴۴ یورو در سال کسب درآمد داشته باشید؛ از پرداخت مالیات درآمد معاف خواهید بود. در زیر نرخ مالیات بر درآمد بر اساس حقوق شما آمده است:

درآمد	مالیات بر درآمد
کمتر از ۹,۷۴۴ یورو در سال	۰٪
بین ۹,۷۴۴ یورو تا ۵۷,۹۱۸ یورو در سال	۱۴٪
بین ۵۷,۹۱۹ تا ۲۷۴،۶۱۲ یورو در سال	۱۴٪ تا ۴۲٪
بیشتر از ۲۷۴,۶۱۳ یورو در سال	۴۵٪

همچنین انواع دیگری از مالیات وجود دارد که شامل حال شما به عنوان یک کارمند نمی‌شوند. از جمله این مالیات‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مالیات بر ارزش افزوده – VAT: صاحبان کسب و کارها و آزادکاران باید مالیات افزوده (VAT) را بر روی محصولات و خدمات خود اعمال کنند که آن را از طریق Finanzamt به دولت آلمان ارائه می‌دهند. نرخ VAT در آلمان ۱۹ درصد است.در حالی که نرخ کاهش یافته ۷ درصد بر محصولاتی مانند غذا اعمال می‌شود.
مالیات کلیسا: مالیات کلیسا در آلمان برابر ۸ تا ۹ درصد از مالیات درآمد شما است. اما فقط اگر عضو کلیساهای رسمی آلمان بشوید؛ آن را پرداخت می‌کنید.

چه کسی مالیات‌ها را پرداخت می‌کند؟

کارفرمای شما هر ماه به‌طور خودکار مالیات بر درآمد را از حقوق شما کسر می‌کند. البته شما نصف مبلغ مالیات را خودتان پرداخت می‌کنید و کارفرمای شما نصف دیگر را تامین می‌کند. از طرف دیگر، اکثراً کارآفرینان تمامی مبالغ مالیات را خودشان می‌پردازند.در پایان سال مالیاتی، شما این قابلیت را دارید که در صورت پرداخت مبلغی بیشتر از میزان مالیاتی که باید پرداخت کنید؛ ELSTER پرداخت مالیات را درخواست کنید. با این حال، به عنوان یک کارمند حقوقی، بسیار نادر است که مبالغ مالیاتی‌تان را بازپرداخت کنید.

ویزای همراه خانواده برای نیروهای کار خارجی در آلمان

اگر شما یک مجوز کار و اقامت آلمانی دارید؛ می توانید به همراه اعضای خانواده نزدیک خود در آلمان زندگی کنید. منظور از اعضای نزدیک خانواده که ویزای همراه دریافت می‌کنند؛ افراد زیر است:

• همسر یا همراه زندگی رسمی
• فرزندان کم سن شما از جمله فرزندان به سرپرستی گرفته شده(زیر ۱۸ سال)
• فرزندان بالغی که به شما وابسته هستند.
• والدین سالخورده شما که به شما وابسته هستند.
• هر برادر یا خواهری که به شما وابسته است.

خانواده شما می توانند همزمان با شما یا پس از اینکه شما در آلمان استقرار پیدا کردید؛ برای ویزای خود درخواست بدهند. این فرآیند شباهتی به دریافت مجوز کار آلمانی دارد، بنابراین:

• اگر اعضای خانواده شما شهروند آمریکا، استرالیا، کانادا، اسرائیل، ژاپن، نیوزیلند، سوئیس و کره جنوبی هستند؛ می توانند پس از ورود به آلمان برای ویزای همراه خانوادگی درخواست دهند.
• اگر اعضای خانواده شما از کشوری خارج از اتحادیه اروپا/منطقه اقتصادی اروپا باشند؛ باید در سفارت آلمان در کشور محل اقامت قبلی خود درخواست مجوز کنند.
• اگر اعضای خانواده شما از کشوری عضو اتحادیه اروپا/منطقه اقتصادی اروپا باشند؛ نیازی به ویزا یا مجوز اقامت ندارند. آنها می توانند به سادگی با شما به آلمان رفته و اقامت خود را ثبت کنند.

سخن پایانی

بازار کار آلمان به دلیل پایداری و نرخ بیکاری پایین، شهرت دارد که این امر آن را به مکانی جذاب برای افرادی که می خواهند؛ کار خود را شروع کنند یا در حرفه کاری خود پیشرفت داشته باشند، تبدیل کرده است. از جمله مشاغل کلیدی در آلمان می‌توان به مدیریت، علوم کامپیوتر و مالی اشاره کرد که شرکت‌های برجسته‌ای مانند زیمنس، بی ام و و بانک دویچه در این صنایع زمامدار هستند. علاوه بر این، آلمان به عنوان مقصد محبوبی برای جستجوگران کار بین المللی شناخته می شود؛ زیرا این کشور فرایند مهاجرت را به خوبی تسهیل کرده است و اقداماتی برای یکپارچه سازی مهاجران انجام داده است.این کشور به مهاجران کمک میکند؛ به شکلی ساده در کشور و بازار کار آلمان جایگاه پیدا کنند. البته اگر در این بین برای پیدا کردن کار یا دریافت ویزای کاری آلمان مشکلی پیش آمد؛ کارشناسان موسسه مهاجرتی آوا آماده ارائه مشاوره به شما هستند.

سوالات متداول