
راهنمای دریافت ارز مسافرتی
سفرهای خارجی همیشه با برنامه ریزی مالی دقیق همراه هستند و یکی از مهمترین دغدغههای مسافران، تأمین ارز مورد نیاز در طول سفر است. به همین دلیل، بانک مرکزی هر سال سهمیه مشخصی تحت عنوان ارز مسافرتی در نظر میگیرد تا افراد بتوانند با هزینه کمتر و امنیت بیشتر، ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند و مدیریت بهتری روی مخارج سفر خود داشته باشند. دریافت ارز مسافرتی قوانین، مراحل و مدارک خاص خود را دارد و آگاهی کامل از این موارد کمک میکند تا بدون مشکل، اتلاف وقت یا پرداخت هزینههای اضافی، پیش از پرواز ارز خود را دریافت کنید. علاوه بر این، دانستن نکات کاربردی مانند محدودیت های سقف ارز، روشهای درخواست و بهترین زمان مراجعه به بانک، میتواند تجربه سفر شما را بسیار آسانتر و مطمئنتر کند. در این راهنمای دریافت ارز مسافرتی، تمامی مراحل، مدارک لازم و نکات کلیدی که روند دریافت ارز را سریعتر و سادهتر میکند، به تفصیل مرور خواهند شد تا بتوانید با آرامش و اطمینان، سفر خارجی خود را آغاز کنید.
تعریف ارز مسافرتی چیست؟
قبل از هر چیزی باید یک تعریف کلی در مورد ارز مسافرتی داشته باشیم، زیرا جزو سوالات پرتکرار محسوب میشود. ارز مسافرتی به مبلغ مشخصی گفته میشود که بهعنوان کمک هزینه به افرادی پرداخت میشود که قصد سفرهای خارجی دارند. میزان و سقف ارز مسافرتی هر سال توسط بانک مرکزی اعلام میشود و قیمت آن نسبت به بازار آزاد پایینتر است. این تعریف، مهمترین نکتهای است که در مطالعه راهنمای دریافت ارز مسافرتی باید بدانید.
از آنجایی که نرخ ارز و دلار دائماً در نوسان است و یک عدد ثابت نیست، ممکن است اختلاف قیمت ایجاد شود و هزینه سفر شما افزایش یا کاهش یابد. با این حال، دریافت سریع ارز مسافرتی و نگه داشتن آن تا زمان سفر، میتواند به نفع شما باشد، زیرا با افزایش نرخ دلار در آینده، هزینه سفر برایتان کمتر خواهد شد. نکته مهم دیگر این است که هر مسافر فقط یک بار در سال اجازه دارد سهمیه ارز مسافرتی خود را دریافت کند، بنابراین برنامهریزی درست و اطلاع از زمان مناسب، اهمیت ویژهای دارد.
نحوه دریافت ارز مسافرتی در چند سال گذشته
در گذشته، ارز مسافرتی صرفاً از طریق حواله ارزی به مسافران پرداخت میشد، اما در سالهای اخیر روند دریافت آن تغییر کرده است. امروزه، هر مسافر قبل از انجام پرواز موظف است ارز مسافرتی خود را تهیه کند، چه برای سفر تحصیلی به آلمان باشد و چه سفر تفریحی به ایتالیا یا هر کشور دیگری و به هر دلیلی. پیش از پرواز، باید حواله ارزی را دریافت کنید و معمولاً در هنگام عبور از گیت فرودگاه آن را به باجه ارزی تحویل میدهید.
شرایط جدید دریافت ارز مسافرتی سادهتر شده است، اما هنوز نیازمند واریز معادل مبلغ ارز مسافرتی به حساب ارزی مسافر است. بر اساس آخرین بخشنامهها، دریافت ارز مسافرتی (دلار یا یورو) تنها پس از خرید بلیط هواپیما خارجی امکانپذیر است. مسافران میتوانند به صورت حضوری به بانکهای ملی، سامان یا ملت مراجعه کنند یا از طریق اپلیکیشن «بله» بانک ملی درخواست خود را ثبت کنند. در این مرحله، تمامی مدارک لازم بررسی شده و پس از تأیید، ارز مسافرتی به مسافر اختصاص مییابد.
نحوه دریافت ارز مسافرتی از اپلیکیشن بله
راهنمای دریافت ارز مسافرتی از اپلیکیشن بله، اصلاً کار سختی نیست. شما فقط با چند کلیک در همان داخل منزل میتوانید کارتان را پیش ببرید، زیرا این روزها کارها خیلی آنلاین شده و برای ارز مسافرتی هم چنین چیزی رایج است. برای اینکه به صورت آنلاین ارز را خریداری کنید، باید مراحل زیر را پیش ببرید:
- اول از همه اپلیکیشن بله را روی گوشی خود نصب کنید. اپلیکیشن یا نسخه وب را باز کنید.
- گزینهای در آنجا میبینید که تحت عنوان بانک من نوشته شده است.
- بعد از ورود به آنجا گزینه ارز مسافرتی را پیدا کرده و روی آن کلیک کنید.
- در این قسمت باید تمامی مشخصات مربوط به شناسنامه و اطلاعات پرواز را به دقت وارد کنید.
- سپس باید مبلغ مورد نظر را پرداخت کنید. این مبلغ معادل ریالی مبلغی است که برای ارز درخواست دادهاید.
- در نهایت رسید تراکنش به شما ارائه میشود که باید همراه با کد رهگیری آن را ذخیره کنید.
- سپس اقدام به دریافت ارز میکنید که میتوانید این کار از باجه بانک ملی در فرودگاه انجام دهید. کافی است شناسه فروش و کد ملی خود را به عنوان مسافر بدهید تا ارز را دریافت کنید.
نکات مهم برای دریافت ارز مسافرتی از اپلیکیشن بله
فرقی ندارد که قصد مهاجرت به آلمان را داشته باشید یا کشورهای دیگر؛ در هر صورت در راهنمای دریافت ارز مسافرتی یک سری نکات مهم هست که باید رعایت شود که ما در این قسمت آنها را برایتان توضیح خواهیم داد.

- در سامانه بله، فروش ارز مسافرتی همه روزها به جز جمعهها انجام میشود و ساعات کاری آن از ساعت ۷ صبح تا ۱۶ بعدازظهر است.
- امکان ورود به فرآیند دریافت ارز مسافرتی حداکثر سه روز پیش از تاریخ پرواز وجود دارد.
- پس از تکمیل خرید، مسافر میتواند حداکثر تا چهار روز بعد، ارز خود را از طریق دستگاههای خودپرداز تحویل بگیرد.
- شماره تلفن همراهی که برای ورود به حساب بله استفاده میکنید، باید با کد ملی صاحب حساب مطابقت داشته باشد؛ در غیر این صورت فرآیند ناقص خواهد ماند.
- هر شماره همراه تنها یک بار امکان ثبت درخواست ارز مسافرتی در اپلیکیشن بله را دارد.
- سهمیه ارز مسافرتی برای هر مسافر تنها یک بار در سال تخصیص داده میشود. سقف این سهمیه برای سفرهای هوایی ۵۰۰ یورو و برای سفرهای زمینی، ریلی یا دریایی حدود ۳۰۰ یورو یا معادل آن است.
- در صورت تمایل به لغو درخواست، کافی است به یکی از شعب ارزی بانک ملی مراجعه کرده و فرآیند ابطال را تکمیل کنید.
- متقاضی خرید ارز مسافرتی باید حداقل ۱۸ سال سن داشته باشد.
نحوه ثبت نام ارز مسافرتی در سامانه مبادله ارز و طلا
در راهنمای دریافت ارز مسافرتی بسیار مهم است که بدانید چگونه میتوانید از مرکز مبادله ارز و طلای ایران این کار را انجام دهید. برای اینکه کارتان درست، اصولی و قانونی پیش برود و در میانه راه دچار مشکل نشوید، باید مراحل زیر را طی کنید:
- برای دریافت ارز مسافرتی در گام نخست باید به وبسایت مرکز مبادله ارز و طلای ایران به نشانی ice.ir مراجعه کنید. پس از ورود به سامانه برخط، بخشی مشخص در همان صفحه اصلی وجود دارد که ویژه بارگذاری مدارک موردنیاز است. در این قسمت باید مدارکی مانند گذرنامه معتبر، ویزا (در صورت نیاز)، بلیت پرواز قطعی و سایر مدارک هویتی را بارگذاری کنید. دقت در بارگذاری صحیح و کامل مدارک اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا کوچکترین نقص یا اشتباه میتواند باعث تأخیر در فرآیند یا حتی رد درخواست شما شود.
- پس از بارگذاری مدارک، اطلاعات شما به صورت مستقیم برای بانک ملی ارسال میشود تا مورد بررسی قرار گیرد. چنانچه نقصی در مدارک وجود داشته باشد یا یکی از آنها معتبر نباشد، پیامکی از سوی سامانه برایتان ارسال خواهد شد و لازم است مجدداً نسبت به اصلاح یا تکمیل مدارک اقدام کنید. در صورتی که تمامی مدارک مورد تأیید قرار گیرند، پیامک تأییدیه دریافت خواهید کرد. این مرحله در واقع به معنای موفقیت در ثبت اولیه درخواست است و مسیر دریافت ارز مسافرتی شما را هموار میسازد.
- بعد از دریافت تأییدیه، سامانه یک فهرست کامل از بانکهای ملی و صرافیهای مجاز را در اختیار شما قرار میدهد. این فهرست بهصورت آنلاین قابل مشاهده است و نام تمامی شعب و صرافیهای تأییدشده برای ارائه ارز مسافرتی در آن درج شده است. شما میتوانید بر اساس موقعیت مکانی یا سهولت دسترسی، یکی از این مراکز را انتخاب کنید.
- در نهایت، پس از گذشت حدود ۲۴ ساعت از زمان تأیید مدارک، امکان مراجعه حضوری به بانک یا صرافی منتخب فراهم میشود. در این مراجعه باید مدارک هویتی، بلیت پرواز و کد رهگیری صادرشده توسط سامانه را همراه داشته باشید تا فرآیند نهایی تحویل ارز انجام شود. لازم به ذکر است که تحویل ارز تنها به شخص مسافر و مطابق با سهمیه اعلام شده از سوی بانک مرکزی صورت میگیرد.
تفاوت قیمت ارز مسافرتی و آزاد
احتمالاً زمانی که راهنمای دریافت ارز مسافرتی را مطالعه میکنید، با خودتان فکر کنید که آیا ارزش دارد زمان بگذاریم؟ مگر ارز آزاد چه تفاوتی با ارز دولتی دارد؟ زمانی که میخواهید ویزای تحصیلی ایتالیا ، ویزای تحصیلی آلمان ، فرانسه و کشورهای متفاوت را بگیرید، احتمالاً در این باره تحقیق میکنید اما به هر حال لازم است بدانید که تفاوت قیمت حدود ۳۰۰۰ تومان یا کمی بیشتر است. ارز مسافرتی نسبت به ارز آزاد نرخ ارزانتری دارد. همین باعث میشود هزینه شما به عنوان یک مسافر کاهش پیدا کند. از طرفی خرید ارز مسافرتی نسبت به ارز آزاد کارمزد کمتری دارد که همین باعث میشود هزینه شما به عنوان مسافر کم شده و صرفهجویی گردد.

** نکته مهمی که باید در این باره به آن توجه کنید، این است که ارز مسافرتی فقط مخصوص مسافرانی است که بلیط پرواز خارجی گرفته اند. **
مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی هوایی
برای دریافت ارز مسافرتی هوایی، لازم است مدارک مشخصی را همراه داشته باشید تا فرآیند بدون مشکل و مطابق با دستورالعمل بانک مرکزی پیش برود. این مدارک نقش کلیدی در تسریع روند دریافت ارز دارند و عبارتند از:
- اصل و کپی کارت ملی متقاضی ارز
- اصل و کپی گذرنامه معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار
- اصل و کپی بلیت هواپیمای معتبر (یک طرفه یا دو طرفه) به صورت مهر یا تأیید شده از آژانس مسافرتی
- اصل و کپی ویزای کشور مقصد (در صورت نیاز به ویزا)
- رسید پرداخت عوارض خروج از کشور
- فرم تکمیل شده درخواست ارز مسافرتی که باید از طریق بانک یا سامانه مربوطه ارائه شود
- کد رهگیری ثبت درخواست در سامانه مرکز مبادله ارز و طلا (ice.ir)
- مدارک مربوط به هویت و سفر همراهان (در صورت درخواست ارز برای همسر یا فرزندان زیر ۱۸ سال)
توجه داشته باشید که تمامی مدارک باید بهروز، معتبر و بدون نقص ارائه شوند. عدم ارائه حتی یکی از مدارک یا وجود مغایرت در اطلاعات ممکن است منجر به تأخیر یا رد درخواست شود. همچنین ارز مسافرتی تنها به شخص مسافر و با حضور وی در بانک یا صرافی مجاز تحویل داده میشود.
مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی زمینی، ریلی و دریایی
فرآیند دریافت ارز مسافرتی زمینی، ریلی یا دریایی تفاوت زیادی با سفرهای هوایی ندارد، اما نوع مدارک موردنیاز بسته به وسیله سفر کمی متفاوت است. برای اینکه روند کار بدون مشکل پیش برود، لازم است مدارک زیر را بهطور کامل آماده کنید:
- اصل و کپی کارت ملی متقاضی ارز
- اصل و کپی گذرنامه معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار
- اصل و کپی ویزای کشور مقصد (در صورت نیاز به ویزا)
اصل و کپی بلیت معتبر سفر شامل:
- بلیت اتوبوس برای سفر زمینی
- بلیت قطار برای سفر ریلی
- بلیت کشتی یا لنج برای سفر دریایی
- رسید پرداخت عوارض خروج از کشور
- فرم تکمیل شده درخواست ارز مسافرتی از طریق بانک یا سامانه مربوطه
- کد رهگیری ثبت درخواست در سامانه مرکز مبادله ارز و طلا (ice.ir)
- مدارک همراهان (در صورت درخواست ارز برای همسر یا فرزندان زیر ۱۸ سال)
نکته مهم اینکه ارز مسافرتی تنها یک بار در سال به هر مسافر تعلق میگیرد و میزان آن برای سفرهای زمینی، ریلی و دریایی معمولاً کمتر از سفرهای هوایی است (حدود ۳۰۰ یورو یا معادل آن). همچنین ارز فقط به شخص مسافر و با حضور وی در بانک یا صرافی مجاز تحویل داده میشود.
جمع بندی
ارز مسافرتی بهعنوان یکی از مهمترین تسهیلات برای افرادی که قصد سفر خارجی دارند، نقش قابلتوجهی در مدیریت هزینهها ایفا میکند و میتواند فشار مالی سفر را بهطور محسوسی کاهش دهد. بر اساس ضوابط بانک مرکزی، هر مسافر تنها یک بار در سال امکان استفاده از این سهمیه را دارد و ارائه کامل و صحیح مدارک شرط اصلی دریافت آن است. امروزه فرآیند دریافت ارز مسافرتی نسبت به گذشته سادهتر شده و علاوه بر مراجعه حضوری به شعب بانکهای عامل، میتوان از طریق سامانه مرکز مبادله ارز و طلا یا اپلیکیشنهایی نظیر بله درخواست را ثبت و پیگیری کرد. آگاهی از قوانین، آمادهسازی مدارک و رعایت مراحل تعیین شده باعث میشود بدون اتلاف وقت و ایجاد مشکل، ارز خود را پیش از سفر دریافت کنید. برای دریافت مشاوره دقیقتر و آشنایی با جزئیات بیشتر، میتوانید از خدمات تخصصی مؤسسه مهاجرتی آوا بهرهمند شوید.
سوالات متداول
هر فرد چند بار در سال میتواند ارز مسافرتی دریافت کند؟
بر اساس قوانین بانک مرکزی، هر مسافر فقط یک بار در سال امکان دریافت ارز مسافرتی دارد.
سقف دریافت ارز مسافرتی چقدر است؟
برای سفرهای هوایی سقف ۵۰۰ یورو و برای سفرهای زمینی، دریایی یا ریلی سقف ۳۰۰ یورو یا معادل آن در نظر گرفته شده است.
دریافت ارز مسافرتی فقط به صورت حضوری انجام میشود یا آنلاین هم امکان دارد؟
امکان ثبت درخواست هم به صورت حضوری در شعب بانکهای ملی، ملت و سامان و هم از طریق اپلیکیشن بله و سامانه مرکز مبادله ارز و طلا وجود دارد.