مدارس ایرانی در انگلیس

برای ایرانیانی که به انگلیس مهاجرت کرده‌اند یا قصد دارند فرزندانشان در آنجا بزرگ شوند، انتخاب مدرسه یکی از دغدغه‌های مهم به شمار می رود. بسیاری از خانواده‌ها مایل‌ هستند فرزندانشان علاوه بر تحصیل در نظام آموزشی انگلیس، با زبان و فرهنگ ایرانی نیز آشنا بمانند. در این میان مدارس ایرانی در انگلیس نقش مهمی ایفا می‌کنند؛ اما چه گزینه‌هایی در دسترس است؟ آیا این مدارس به صورت روزانه هستند یا بیشتر به شکل مدارس مکمل (weekend/after school) فعالیت می‌کنند؟ آیا اساسنامه‌ آن‌ها قانونی است؟ چگونه می‌توان بین آن‌ها و مدارس معمولی انگلیسی ترکیب مناسبی پیدا کرد؟ همچنین برای خانواده‌هایی که قصد دارند مسیر تحصیلی بلند مدت از جمله تحصیل دکتری در انگلیس را طی کنند؛ درک درست از بنیاد مدرسه ایرانی و ارتباط آن با مسیرهای آکادمیک و الزامات ویزای تحصیلی انگلیس اهمیت خواهد داشت. در ادامه، به بررسی این موضوعات می‌پردازیم.

مفهوم مدرسه ایرانی در انگلیس

وقتی می‌گوییم مدارس ایرانی در انگلیس، منظور الزاماً مدارس روزانه‌ای مانند مدارس ایرانی در داخل ایران نیست، بلکه اغلب مدارس مکمل ایرانی (Persian supplementary schools) یا کلاس‌هایی است که در روزهای تعطیل (معمولاً شنبه یا یک‌شنبه) یا بعدازظهرها برگزار می‌شوند تا زبان فارسی، ادبیات، فرهنگ و تاریخ ایران به نسل دوم و سوم ایرانی انتقال یابد. در بسیاری موارد، این مدارس در ساختمان مدارس انگلیسی (بر اساس قرارداد اجاره‌ای) کلاس برگزار می‌کنند؛ معلمان آشنایی به زبان فارسی و فرهنگ ایران دارند؛ برنامه‌ای مرتبط با GCSES یا A-level فارسی دارند و غالباً به صورت نیمه‌ وقت (مثلاً فقط روزهای شنبه) فعال‌ هستند.

به عنوان مثال مدرسه ایرانی رستم در لندن از سال ۱۹۸۱ به تدریس زبان فارسی و فرهنگ ایرانی از مقاطع پایین تا GCSE و A-level پرداخته است یا مدرسه هدف در منطقه Barnet لندن که روزهای شنبه کلاس دارد و دوره‌های فارسی از مقاطع پایین تا GCSE و حتی A-level ارائه می‌کند یا مدرسه خرد برای دانش‌آموزان ۶ تا ۱۸ سال فعالیت می‌کند و دوره‌های GCSE و A-level نیز دارد.

در عین حال، یک مدرسه منحصر به فرد تحت عنوان مدرسه جمهوری اسلامی ایران در لندن دایر است که به‌ عنوان یک مدرسه مستقل برای رده‌های ۶ تا ۱۶ سال فعالیت می‌کند.  این مدرسه به دانش‌آموزان فرصتی می‌دهد تا در نظام آموزشی مستقلی کار کنند اما در عین حال بخش‌هایی از فرهنگ و زبان ایرانی را نیز حفظ نمایند. پس وقتی گفته می‌شود مدارس ایرانی در انگلیس، منظور ترکیبی از مدارس مستقل ایرانی (با حضور کامل دانش‌آموزان) و مدارس مکمل است.

مزایا و چالش‌های مدارس ایرانی در انگلیس

مزایای این مدارس به شرح زیر هستند:

تقویت زبان مادری و هویت فرهنگی

یکی از مهم‌ترین اهداف مدارس ایرانی در انگلیس حفظ زبان فارسی بین نسل‌های بعدی است. این مدارس اغلب فرصتی برای صحبت فارسی، شعرخوانی، داستان‌گویی و برگزاری جشن‌های ایرانی فراهم می‌آورند.

گرایش به جامعه ایرانی و تعامل هم‌کلاسی‌ها

در این مدارس دانش‌آموزان غالباً اهل جامعه ایرانی هستند؛ این امر حس همبستگی و هم‌نشینی فرهنگی را تقویت می‌کند و به کودکان کمک می‌کند تا احساس تنهایی فرهنگی نکنند.

تطبیق با مسیر تحصیلی انگلیسی

برخی از مدارس مکمل کمک می‌کنند تا دانش‌آموزان در امتحان زبان فارسی در GCSE یا A-level شرکت کنند و این امر بخشی از مسیر تحصیلی انگلیس شود.

انعطاف‌پذیری زمانی

از آنجایی که معمولاً این مدارس در آخر هفته‌ها یا بعدازظهرها برگزار می‌شوند، دانش‌آموزان می‌توانند در مدرسه انگلیسی نیز شرکت کرده و تحصیل در مدرسه ایرانی در انگلیس به عنوان مکمل باشد.

فرصت انتقال به تحصیلات عالی در انگلیس

اگر دانش‌آموزان مسیر ترکیبی را دنبال کنند، آشنایی با زبان مادری و مهارت دو‌ زبانه می‌تواند در آینده در پروژه‌ها، مطالعات فرهنگی یا زبان‌شناسی مفید باشد، به ویژه برای کسانی که علاقه‌مند به تحصیل دکتری در انگلیس هستند.

چالش‌های تحصیل در مدارس ایرانی هم به شرح زیر است:

عدم وجود مدارس ایرانی روزانه گسترده

تعداد مدارس مستقل ایرانی روزانه محدود است. بیشتر مراکز به شکل مکمل فعالیت می‌کنند، بنابراین ممکن است دانش‌آموز نتواند تمام درس‌های خود را در این مدارس بگذراند.

هزینه و منابع محدود

بسیاری از این مدارس به صورت غیرانتفاعی یا خیریه اداره می‌شوند و منابع مالی محدودی دارند؛ بنابراین ممکن است هزینه‌ها برای والدین زیاد یا کیفیت امکانات پایین‌تر از مدارس انگلیسی باشد.

اعتبار آکادمیک و ارزیابی رسمی

در بسیاری موارد، مدارک صادر شده در مدارس ایرانی (مثلاً گواهی شرکت در کلاس زبان فارسی) به تنهایی نمی‌تواند جایگزین مدارک اصلی انگلیسی باشد. برای ورود به دانشگاه‌ها، دانش‌آموز باید از مدارک انگلیسی (GCSE، A-level، IB) استفاده کند.

تداخل زمانی و فشار تحصیلی

در صورتی که دانش‌آموز به طور هم‌زمان در دو نظام آموزشی متفاوت مانند مدرسه انگلیسی و مدرسه ایرانی تحصیل کند، ممکن است با چالش‌هایی از نظر زمان‌بندی و حجم تکالیف روبه‌رو شود. به عنوان مثال، اگر کلاس‌های مدرسه ایرانی در روزهای شنبه یا عصرهای طول هفته برگزار شود، دانش‌آموز پس از گذراندن یک روز کامل در مدرسه انگلیسی ممکن است احساس خستگی و فرسودگی کند. این وضعیت می‌تواند باعث کاهش تمرکز، افت عملکرد تحصیلی و حتی کاهش انگیزه برای ادامه یادگیری در هر دو سیستم آموزشی شود. بنابراین والدین باید با دقت برنامه‌ریزی کنند تا میان استراحت، تفریح و مطالعه فرزندشان تعادل برقرار باشد. گفت‌وگو با هر دو مدرسه برای تنظیم مناسب زمان‌بندی و حجم تکالیف نیز می‌تواند به کاهش فشار کمک کند.

مسائل قانونی و نظارتی

از سوی دیگر، یکی از نکات مهم در انتخاب مدارس مکمل (مانند مدارس ایرانی در خارج از کشور) اطمینان از وضعیت قانونی و نظارتی آن‌هاست. برخی از این مدارس ممکن است به طور رسمی زیر نظر وزارت آموزش و پرورش انگلیس (Ofsted) یا سایر نهادهای نظارتی نباشند یا مجوزهای آموزشی آن‌ها محدود به دوره‌های خاص باشد. نبود نظارت رسمی می‌تواند در کیفیت آموزش، ایمنی دانش‌آموزان یا حتی اعتبار مدارک صادرشده از مدرسه تأثیرگذار باشد.

به همین دلیل والدین باید پیش از ثبت ‌نام، حتماً درباره مجوزهای قانونی، سوابق آموزشی، صلاحیت معلمان و استانداردهای مدرسه تحقیق کنند. بررسی وب‌سایت رسمی مدرسه، گفت‌وگو با سایر والدین و مراجعه به پایگاه‌های اطلاعاتی رسمی از جمله راه‌های مطمئن برای اطمینان از اعتبار مدرسه است.

چگونه مدارس ایرانی را انتخاب کنیم؟

اگر شما والد یا دانش‌آموزی هستید که به دنبال مدارس ایرانی در انگلیس میگردید، در نظر داشتن نکات زیر برایتان ضروری است:

• بررسی تطابق زمانی با مدرسه انگلیسی

زیرا اگر مدرسه ایرانی در روزهای کاری باشد، ممکن است با کلاس‌های انگلیسی تداخل کند. بهتر است مدرسه مکمل باشد یا ساعات بعد از مدرسه/آخر هفته داشته باشد.

• اطمینان از کیفیت معلمان و مواد آموزشی

اطمینان حاصل کنید معلمان دارای صلاحیت هستند، منابع آموزشی به‌روز هستند و مدرسه دارای سیاست‌های سنجش مناسب است (مثلاً امتحان‌ها، بازخوردها).

• اعتبار مدرک فارسی در مسیر دانشگاه

اگر هدف نهایی شما تحصیل دکتری در انگلیس یا ورود به دانشگاه انگلیس است، تمرکز بیشتر باید بر روی مدارک انگلیسی (مانند GCSE، A-level، IB) باشد. مدرسه ایرانی می‌تواند مکمل باشد، نه جایگزین.

• موقعیت مکانی و هزینه رفت‌وآمد

نزدیک بودن مدرسه ایرانی به محل زندگی اهمیت دارد، چون سفر طولانی ممکن است خسته‌کننده شود.

• پایداری و ثبات مدرسه

سابقه عملکرد مدرسه و استمرار آن را بررسی کنید تا در طی سال‌ها مدرسه تعطیل نشود یا تغییرات شدید نداشته باشد.

• ارتباط با جامعه ایرانی و مشارکت والدین

مدارس موفق معمولاً به والدین اجازه مشارکت در فعالیت‌ها می‌دهند و رابطه‌ای مثبت با خانواده‌ها دارند.

ارتباط مدارس ایرانی با مسیر تحصیل دکتری و ویزای تحصیلی

اگر مسیر تحصیلی بلند مدت شما در انگلیس بوده و هدف نهایی تحصیل دکتری در انگلیس است، باید بدانید چگونه مرحله ابتدایی مدرسه تا دانشگاه به هم مرتبط می‌شوند و چه ملاحظاتی در زمینه ویزای تحصیلی انگلیس وجود دارد.

مسیر از مدرسه به دانشگاه انگلیس

ورود به دانشگاه‌های انگلستان مستلزم گذراندن مراحل مشخصی در نظام آموزشی این کشور است. برای پذیرش در دانشگاه‌های معتبر، دانش‌آموز باید مدارک تحصیلی مورد تأیید انگلستان مانند GCSE، A-Level یا International Baccalaureate (IB) را با موفقیت به پایان برساند. اگر دانش‌آموز تنها در مدرسه ایرانی تحصیل کند و صرفاً دروس زبان فارسی یا دروس ملی ایران را بگذراند، ممکن است در مسیر تحصیلی خود در سیستم آموزشی بریتانیا با محدودیت مواجه شود؛ زیرا این مدارک به طور معمول در فرآیند پذیرش دانشگاه‌های انگلیسی معتبر شناخته نمی‌شوند. به همین دلیل توصیه می‌شود دانش‌آموزان ایرانی مقیم انگلستان علاوه بر حضور در مدرسه ایرانی (برای حفظ زبان و هویت فرهنگی)، در یک مدرسه انگلیسی نیز ثبت ‌نام کنند تا مدارک رسمی و لازم برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های این کشور را به دست آورند.

در مقاطع متوسطه و پیش‌دانشگاهی، انتخاب مسیر تحصیلی مناسب نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. دانش‌آموز باید با توجه به علاقه، توانایی و هدف آینده خود، رشته تحصیلی و واحدهای A-Level یا دوره‌های IB مرتبط با آن را انتخاب کند. این تصمیم‌گیری تأثیر مستقیم بر امکان ورود به رشته‌های دانشگاهی مورد نظر دارد و مسیر او را تا مقاطع بالاتر از جمله تحصیلات تکمیلی و دکتری، هموارتر می‌کند.

الزامات دانشگاه و پذیرش دکتری

دانشگاه‌ها در انگلیس معمولاً برای پذیرش دکتری، نیاز به مدرک کارشناسی و اغلب کارشناسی ارشد دارند. شرایط تخصصی آن دانشگاه در وب‌سایت دانشگاه ذکر می‌شود. برای نمونه، دانشگاه Sheffield برای رشته‌های تحصیلات تکمیلی به دارا بودن مدرک لیسانس (معادل ۲:۱ یا بهتر) توجه دارد. همچنین باید مهارت زبان انگلیسی (معمولاً آزمون‌هایی مانند IELTS یا معادل آن) داشته باشید. علاوه بر این، دانشگاه ممکن است به تجربه تحقیق، مقاله، پیشنهاد استاد راهنما و ارائه طرح تحقیقاتی نیاز داشته باشد.

ویزای تحصیلی انگلیس و مسیر دکتری

دانشجویان بین‌المللی (از جمله ایرانی‌ها) برای دوره‌هایی که بیش از شش ماه طول می‌کشند، باید ویزای تحصیلی انگلیس (Student visa) درخواست دهند. برای اعطای این ویزا، مؤسسه تحصیلی شما باید دارای مجوز “سناسور” (student sponsor licence) باشد.  همچنین باید مدارکی مانند تمکن مالی برای پوشش هزینه‌های زندگی و شهریه، مدرک زبان و پذیرش قطعی دانشگاه را ارائه دهید. پس از پایان تحصیل، برای دانشجویان دارای مدرک دانشگاهی کامل (لیسانس یا تحصیلات تکمیلی)، امکان استفاده از مسیر Graduate Route وجود دارد و می‌توان در برخی شرایط تا دو سال در انگلیس مانده و به کار یا ادامه تحصیل پرداخت.

اگر شما در مسیر تحصیل دکتری در انگلیس باشید، پس از پایان دوره دکتری ممکن است گزینه‌هایی مانند ویزای تحقیقات یا مسیرهای مهاجرت حرفه‌ای وجود داشته باشد، اما این موارد بستگی به شرایط و قوانین روز دارند. بنابراین اگرچه مدارس ایرانی در انگلیس بخش فرهنگی و هویتی مهمی هستند، اما برای طی مسیر آکادمیک به دانشگاه و سپس تحصیل دکتری در انگلیس لازم است تمرکز جدی بر مدارس انگلیسی یا بین‌المللی معتبر باشد و مطمئن شوید که مسیر و مدارک شما قابل قبول برای دانشگاه‌ها و ویزای تحصیلی انگلیس هستند.

چشم‌انداز آینده مدارس ایرانی در انگلیس

در دهه‌های اخیر، جمعیت ایرانیان مقیم انگلیس افزایش یافته و نسل دوم و سوم ایرانی‌ها بیشتر مایلند تعلق فرهنگی‌شان را حفظ کنند. این موضوع انگیزه‌ای است برای گسترش مدارس ایرانی در انگلیس.

یکی از روندهای آینده ممکن است تبدیل مدارس مکمل به مدارس نیمه‌ وقت رسمی باشد، یعنی دانش‌آموزان صبح در مدرسه انگلیسی باشند و عصر به مدرسه ایرانی بروند.

مدارس ایرانی ممکن است استانداردهای بیشتری مثل ارزیابی منظم، ارائه مدارج رسمی (مانند GCSE فارسی، A-level فارسی) را بپذیرند تا ارزش آن‌ها در مسیر دانشگاهی بیشتر شود.

ارتباط بین مدارس ایرانی و دانشگاه‌ها می‌تواند تقویت شود، مثلاً دوره‌های پیش‌دانشگاهی مرتبط یا کلاس‌های ادبیات فارسی دانشگاهی در کنار مدرسه ایرانی.

بهره‌گیری از آموزش آنلاین و ترکیبی (حضوری + مجازی) می‌تواند مدارس ایرانی را در نقاط دور یا شهرهای کم جمعیت نیز گسترش دهد.

همچنین مؤسسات مهاجرتی مانند موسسه مهاجرتی آوا می‌توانند نقش میانجی میان خانواده‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها ایفا کنند؛ به‌ خصوص در زمینه مشاوره انتخاب مدرسه، تطبیق مدارک و روند ویزای تحصیلی انگلیس تا دانش‌آموزان مسیر خوبی را طی کنند.

جمع ‌بندی

در نهایت باید گفت مدارس ایرانی در انگلیس نقش مهمی در حفظ زبان و فرهنگ ایرانی میان نسل‌های مهاجر دارند و معمولاً به‌ صورت مدارس مکمل فعالیت می‌کنند. این مدارس فرصت یادگیری زبان فارسی، برگزاری جشن‌های فرهنگی و ارتباط با جامعه ایرانی را فراهم می‌کنند، اما برای ادامه مسیر تحصیلی در انگلستان باید مدارک رسمی مانند GCSE یا A-level از مدارس انگلیسی دریافت شود. در مسیرهای بلندمدت‌تر مانند تحصیل در انگلیس یا تحصیل دکتری در انگلیس، آشنایی با نظام آموزشی بریتانیا و دریافت ویزای تحصیلی انگلیس ضروری است. برای انتخاب بهترین مسیر آموزشی و تطبیق مدارک، استفاده از مشاوره حرفه‌ای مؤسساتی مانند موسسه مهاجرتی آوا می‌تواند بسیار مفید باشد.

منبع: لینک

سوالات متداول